Wim Coster, De barones en de dominee. Een verboden liefde in de negentiende eeuw, Amsterdam 2016
Dit onlangs verschenen boek schetst de geschiedenis van een sociaal ongelijke relatie uit de tweede helft van de 19de eeuw tussen de jonge, net weduwe geworden barones Jeanette van Dedem en dominee Johannes G. van Rijn. De jeugdjaren van de barones verlopen zonder opvallende gebeurtenissen en zoals het hoort. Dit verandert echter op het moment waarop haar man Daniel Pruimers enige jaren na hun huwelijk overlijdt met achterlating van een weduwe en hun dochtertje Danielle. Alhoewel Pruimers niet van adel is, maakt het enorme vermogen van zijn vader de weg vrij voor dit huwelijk. In de periode waarin Daniel ziek te bed ligt, bezoekt de pas in Zwolle aangetreden dominee Van Rijn de stervende regelmatig. Ook na diens overlijden blijft hij de weduwe bezoeken, soms wel twee tot drie maal per dag en in de avonduren. Langzaam komt het geroddel op gang en beginnen zowel de Van Dedems als de familie Pruimers zich ongerust te maken over de ontwikkelingen die gaande zijn.
Jeanette van Dedem, opgegroeid op Huis Den Berg te Dalfsen, raakt volledig in de ban van deze dominee, die niet zonder demagogische talent is en een zeer dwingende natuur blijkt te bezitten. Ondanks het feit dat hij gehuwd is en meerdere kinderen heeft, belet dit hem niet om met de weduwe een amoureuze verhouding te beginnen. Wat hierna volgt, biedt de huidige lezer een verbazingwekkend beeld van de moraal en ethiek in de betere kringen van de provincie rond 1860-1870. De dominee wordt uiteindelijk uit zijn ambt gezet en het stel besluit te verdwijnen naar Engeland en later Amerika al blijven er talrijke rechtszaken door partijen over en weer gevoerd. Zonder hier in meer details te willen treden, leest dit boek als een historische roman maar is geheel gebaseerd op waar gebeurde omstandigheden en beschreven na intensief archiefonderzoek, interviews met nabestaanden en na verschillende reizen naar Engeland, Frankrijk en Zwitserland door de auteur (historicus) Wim Coster. Hij was in staat dit verhaal te schrijven na het vrijkomen van archiefstukken over deze gebeurtenis in het in Zwolle bewaarde Van Dedem-archief.
Overijsselse buitenplaatsen spelen op de achtergrond een rol in het boek. Vader Godert Willem van Dedem tot den Berg bewoont Huis Den Berg Huis in Dalfsen terwijl zijn zuster Johanna met haar man Lodewijk Rijnvis Feith het nabijgelegen Den Aalshorst bewoont. Verder behoorden het in 1930 gesloopte Huis Rollecate (Vollenhove en later opnieuw opgebouwd in Nieuwleusen) en Vosbergen in Heerde tot de huizen die in die tijd tot het familiebezit behoorden. Er zijn opmerkingen over het leven op de buitenplaats, de jacht, de tuin en pachters maar vooral ook over het intersociale verkeer van de standen in Zwolle rond 1860-1870. Zoals gezegd is het boek meeslepend geschreven en vraag je je tijdens het lezen telkens af hoe dit moet aflopen, al blijf je na afloop toch wel met vragen zitten. RD
Wim Coster, De barones en de dominee. Een verboden liefde in de negentiende eeuw, Amsterdam 2016
ISBN 978 9460 030 925
Dit ongebonden boek telt enige foto’s en telt 288 pag. Verschenen bij Balans en te koop bij vele boekhandels. Prijs; € 19,99